بالا بودن هزینه تحصیل در استرالیا به نسبت سایر کشورهای جهان باعث شده است تا شاید تنها عیب مهاجرت تحصیلی به این کشور، مسئله هزینه‌ها باشد. ولی با این حال، اطلاع دقیق از میزان این هزینه‌ها به علاوه آشنایی با راه‌هایی که می‌تواند به صورت موثر این هزینه‌ها را کاهش دهد، به طور قطع می‌تواند مسیر مهاجرت به این کشور از طریق تحصیل را هموارتر کند. قصد داریم در این مقاله، با توجه به تجربه‌ای که در زمینه مهاجرت به این کشور در بیش از دو دهه گذشته به دست آورده‌ایم، راهنمایی جامع و گام‌به‌گام در خصوص هزینه‌های تحصیل در دانشگاه‌های استرالیا به هموطنانمان ارائه کنیم. در نگارش این مقاله از سایت‌های معتبری نظیر Numbeo و همچنین سایت دانشگاه‌های استرالیا و وب‌سایت اداره مهاجرت استرالیا بهره گرفته‌ایم.
شهریه دانشگاه‌های استرالیا برای دانشجویان بین‌المللی
فاکتورهای زیادی در تعیین میزان شهریه دانشگاه‌های استرالیا برای دانشجویان خارجی موثر هستند. عواملی که ممکن است باعث کاهش شدید شهریه یا افزایش آن تا مقدار بسیار زیادی شوند. به طور کلی می‌توان فاکتورهای موثر در میزان شهریه را به عوامل زیر دانست:
- مقطع تحصیلی: شهریه تحصیل در مقاطع کارشناسی به نسبت کارشناسی ارشد و دکتری پایین‌تر است. همین مسئله در رابطه با تحصیلات قبل از دانشگاهی نیز در مقایسه با تحصیلات آکادمیک دانشگاهی صادق است. میزان هزینه تحصیل در کالج‌های زبان و کالج‌های مهارت‌های فنی‌حرفه‌ای در مقایسه با هزینه تحصیلات دانشگاهی بسیار پایین‌تر برآورد می‌شود.
- شهر: شهری که متقاضیان تحصیل در استرالیا برای زندگی در این کشور انتخاب می‌کنند، به طور مستقیم بر روی میزان شهریه‌ای که باید به دانشگاه پرداخت کنند، تاثیرگذار است. مثلا هم هزینه زندگی در شهرهایی نظیر سیدنی و ملبورن به نسبت سایر شهرها بیشتر است و هم هزینه‌های زندگی دانشجویی در آن‌ها.
- رشته تحصیلی: همانند سایر کشورهای جهان، تحصیل در رشته‌های پرتقاضا معمولا شهریه بیشتری را به دانشجویان خارجی تحمیل می‌کند. مثلا هزینه تحصیل در رشته‌هایی نظیر پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی به مراتب بیشتر از سایر رشته‌های علوم، مهندسی و علوم نظری است.
- سال ورودی: معمولا همه دانشگاه‌های استرالیایی در هر سال، شهریه خود را به نسبت سال قبل افزایش می‌دهند. بنابراین برای اطلاع دقیق از میزان شهریه دانشگاه‌های استرالیا در سال ۲۰۲۶، باید آخرین به‌روزرسانی را از داخل سایت هر دانشگاه استعلام کنید.
هزینه تحصیل در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری
اگرچه تفاوت شهریه‌ای که دانشجویان برای تحصیل در مقاطع کارشناسی تا دکتری در استرالیا پرداخت می‌کنند خیلی چشمگیر نیست، ولی معمولا بازه شهریه سالانه‌ای که دانشجویان ملزم به پرداخت آن در مقطع کارشناسی هستند، بین ۳۰۰۰۰ تا ۵۰۰۰۰ دلار استرالیا برآورد می‌شود. در حالی که این مبلغ برای دوره‌های کارشناسی ارشد بین ۳۵۰۰۰ تا ۵۵۰۰۰ دلار و برای مقطع دکتری بازه بزرگ‌تری، یعنی مبلغ ۲۰۰۰۰ تا ۴۵۰۰۰ دلار را شامل می‌شود. اگرچه تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری قابلیت استفاده از برخی بورسیه‌های تحصیلی را به متقاضیان تحصیل در دانشگاه‌های این کشور می‌دهد، بنابراین شاید مجموع هزینه‌ای که به عنوان شهریه تحصیل در دانشگاه‌های استرالیا برای مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری محاسبه می‌شود، کمتر از مقاطع کارشناسی و حتی تحصیلات پیش از دانشگاه باشد. گفتنی است همه هزینه‌هایی که در این بخش به آن اشاره کرده‌ایم، بر اساس هزینه‌های دولت استرالیا به دلار این کشور است.
مقایسه هزینه تحصیل در رشته‌های مختلف
میزان شهریه‌ای که متقاضیان تحصیل در رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی پرداخت می‌کنند، به طور قابل توجهی گران‌تر از متقاضیان سایر رشته‌هاست. چرا که شهریه دانشگاه‌های استرالیایی برای دانشجویان خارجی برای تحصیل در این رشته‌ها، بازه‌ای بین ۵۰۰۰۰ تا ۷۵۰۰۰ دلار در سال را شامل می‌شود که اختلاف قابل ملاحظه‌ای با هزینه تحصیل در سایر رشته‌ها دارد. میزان هزینه تحصیل در دانشگاه‌های استرالیا در رشته‌های مهندسی و فناوری اطلاعات را می‌توان به طور متوسط بین ۳۵۰۰۰ تا ۴۵۰۰۰ دلار استرالیا برآورد کرد. به همین شکل، هزینه تحصیل در رشته‌های علوم نظری که شامل رشته‌های مدیریت، علوم انسانی و انواع رشته‌های زیرمجموعه هنر و آموزش می‌شوند، نیز بین ۲۸۰۰۰ تا ۳۵۰۰۰ دلار در سال هزینه به دانشجویان خارجی تحمیل می‌کند. اگرچه عنوان رشته MBA باعث گران‌تر بودن شهریه تحصیل در این رشته به نسبت سایر رشته‌های علوم نظری شده است و برخی از متقاضیان حتی ملزم به پرداخت مبالغ بیش از ۶۰۰۰۰ دلار به صورت سالانه به عنوان شهریه دانشگاه به دانشگاه‌های استرالیایی هستند.
تفاوت هزینه تحصیل در کالج و دانشگاه
بسیاری از دانشجویان به دلایل گوناگون، مثل زیاد بودن شهریه دانشگاه‌ها یا حتی کوتاه‌تر بودن دوره کالج‌ها، تصمیم می‌گیرند به جای دریافت پذیرش تحصیلی از یک دانشگاه، مدارک تحصیلی خود را از یک کالج دریافت کنند و با طی کردن دوره‌های مهارتی، شانس خود را برای ورود به بازار کار افزایش دهند. شهریه تحصیل در کالج‌های استرالیایی به مراتب کمتر از هزینه تحصیل در دانشگاه این کشور است. به طور میانگین، شهریه کالج‌ها که البته می‌تواند با توجه به نوع رشته و همچنین مدت زمان دوره متفاوت باشد، بین ۱۰۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰ دلار در سال تخمین زده می‌شود.
هزینه زندگی دانشجویی در استرالیا چقدر است؟
به طور کلی می‌توان هزینه‌ای که دانشجویان برای زندگی در طول مدت تحصیل خود در استرالیا ملزم به پرداخت آن هستند را متناسب با چندین فاکتور دانست. فاکتورهایی نظیر سبک زندگی متقاضی، شهر انتخابی وی، تعداد اعضای خانواده و همچنین فاکتورهایی نظیر سن و عادات غذایی. برای آنکه بتوانیم تصویر روشن‌تری از هزینه‌های زندگی دانشجویی در استرالیا داشته باشیم، بهتر است این هزینه‌ها را به دسته‌های زیر تقسیم‌بندی کنیم.
هزینه مسکن
بعد از شهریه دانشگاه، بزرگ‌ترین هزینه در سبد هزینه‌های تحصیل در استرالیا مربوط به هزینه مسکن یا اقامتگاه می‌شود. عوامل مشخصی می‌توانند باعث افزایش یا کاهش این هزینه‌ها برای دانشجویان خارجی باشند. مثلا انتخاب بین مسکن شخصی یا خوابگاه، شهر محل سکونت، امکاناتی که خوابگاه یا محل سکونت در اختیار متقاضیان قرار می‌دهد، متراژ اقامتگاه و همچنین تعداد اعضای خانواده متقاضی، فاکتورهایی هستند که به صورت کاملا مستقیم بر میزان هزینه مسکن در زندگی دانشجویی در استرالیا موثرند. ولی به طور کلی، دولت استرالیا در وب‌سایت اداره مهاجرت خود، میزان حداقل هزینه برای زندگی در استرالیا را مبلغی بیش از ۲۳۰۰۰ دلار در سال تعیین کرده است که سهم مسکن در آن برای اجاره آپارتمان، بیش از ۴۰۰ دلار استرالیا در هفته و برای زندگی در خوابگاه‌های دانشجویی در کشور استرالیا، بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ دلار استرالیا برآورد شده است. اگرچه بسیاری از دانشجویان خارجی ترجیح می‌دهند تا در سال‌های ابتدایی مهاجرت به این کشور، برای کاهش هزینه، از اقامتگاه‌های اشتراکی استفاده کنند که در آن، استفاده از سرویس بهداشتی، حمام و آشپزخانه به صورت مشترک با سایر دانشجویان صورت می‌پذیرد. طبیعی است که هزینه مسکن برای دانشجویان در شهرهای کوچک‌تر استرالیا، به غیر از سیدنی و ملبورن، به مراتب کمتر از این دو شهر پرطرفدار است.
هزینه غذا
هزینه خورد و خوراک برای متقاضیان مجرد، با اختلاف بسیار زیادی کمتر از همین هزینه برای متقاضیان متأهل با همسر و فرزندان است. علاوه بر آن، عواملی نظیر تعدد وعده‌های غذایی در روز (مثلا دو یا سه وعده در روز) و همچنین نحوه طبخ غذا، یعنی فراهم کردن غذا در منزل یا استفاده از رستوران‌ها، می‌تواند به شکل چشمگیری میزان هزینه‌های خورد و خوراک در استرالیا را برای دانشجویان خارجی افزایش یا کاهش دهد. طبیعی است که پخت‌وپز غذا در منزل به مراتب به‌صرفه‌تر از استفاده از خدمات رستوران‌ها برای این امر است. به طور کلی، می‌توان عددی بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ دلار در ماه را هزینه خورد و خوراک یک فرد در استرالیا دانست.
هزینه حمل‌ونقل
به غیر از دانشجویانی که با انتخاب شهرهایی با سیستم حمل‌ونقل عمومی مناسب، از خرید ماشین یا اجاره آن بی‌نیاز هستند، سایر متقاضیان هزینه بسیار زیادی برای حمل‌ونقل را در سبد هزینه‌های تحصیل در استرالیا پیش روی خود می‌بینند. اگرچه دانشجویان می‌توانند برای کاهش هزینه‌های زندگی دانشجویی در این کشور، با استفاده از خدمات کارت دانشجویی خود، از سیستم حمل‌ونقل عمومی در شهرهای بزرگ این کشور با هزینه‌ای بسیار کم یا حتی در حد رایگان استفاده کنند. میزان هزینه‌ای که معمولا این دسته از دانشجویان برای حمل‌ونقل صرف می‌کنند، کمتر از ۱۰۰ دلار در ماه برآورد می‌شود.
هزینه خدمات بهداشت و درمان
متقاضیان مهاجرت به استرالیا برای تحصیل در دانشگاه این کشور نیز، همانند سایر کشورها، ملزم به تهیه بیمه‌های سلامت برای پرداخت هزینه‌های مربوط به خدمات بهداشت و درمان هستند. مبالغ بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ دلار را می‌توان تخمین منطقی یا مناسبی از میزان هزینه‌های این خدمات برای دانشجویان دانست. اگرچه برخی از دانشجویان تمایل دارند به دلیل سطح پوشش برخی از بیمه‌های خصوصی، هزینه‌های بیشتری را برای تهیه بیمه‌های شرکت‌های ارائه‌دهنده این خدمات بپردازند.
هزینه تحصیل در استرالیا برای ایرانیان از ثبت‌نام تا فارغ‌التحصیلی
تا این بخش از مقاله، با مجموع هزینه‌هایی که دانشجویان به شکل کلی با آن روبرو هستند، صحبت کرده‌ایم، ولی در این بخش قصد داریم این هزینه‌ها را بر اساس مراحل مواجهه با آن توسط متقاضیان، به تفکیک از لحظه تصمیم‌گیری تا لحظه فراغت از تحصیل از دانشگاه، بررسی کنیم. این هزینه‌ها دقیقا بر اساس تجربه افرادی که در چند سال گذشته از ایران به استرالیا برای تحصیل مهاجرت کرده‌اند، تنظیم شده‌اند، پس می‌تواند به مدیریت هزینه برای متقاضیان ایرانی در سال ۲۰۲۶ کمک قابل توجهی کند.
۱. هزینه آماده‌سازی و شرکت در آزمون زبان
تقریبا همه متقاضیان تحصیل در دانشگاه‌های استرالیا ملزم هستند تا به دانشگاه یا مرکز آموزشی مورد نظر خود اثبات کنند که از سطح قابل قبولی در زمینه زبان انگلیسی برخوردار هستند. با توجه به اینکه بیشتر متقاضیان در ابتدای تصمیم‌گیری هنوز اقدام به شرکت در آزمون‌های زبان نکرده‌اند، بنابراین هزینه‌های مربوط به آمادگی برای شرکت در آزمون و کسب مهارت‌های امتحانی و همچنین هزینه‌های مربوط به آزمون‌هایی نظیر IELTS، TOEFL یا PTE نیز جزء هزینه‌هایی هستند که در همان گام‌های ابتدایی به متقاضیان ایرانی تحمیل می‌شوند. میزان این هزینه‌ها بر اساس سطح زبان فعلی متقاضیان متغیر است، ولی هزینه شرکت در آزمون‌های زبان بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ دلار تخمین زده می‌شود.
۲. هزینه آماده‌سازی مدارک و ترجمه
اگرچه هزینه ترجمه مدارک به زبان انگلیسی و دریافت تأییدات مربوط به دادگستری و امور خارجه، هزینه بسیار کمی از مجموع هزینه‌های تحمیل‌شده به متقاضیان را تشکیل می‌دهد، ولی با توجه به اینکه برخی از متقاضیان، مثل فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های سراسری روزانه و همین‌طور فارغ‌التحصیلان رشته‌های علوم پزشکی نظیر پزشکی و پرستاری، ملزم به آزادسازی مدارک خود هستند، هزینه این مرحله ممکن است به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یابد. هزینه آزادسازی مدارک برای این دسته از متقاضیان، با توجه به رشته تحصیلی و همچنین مقطعی که در آن فارغ‌التحصیل شده‌اند، متفاوت است، ولی برای متقاضیانی که نیاز به آزادسازی مدارک خود ندارند، هزینه‌های مربوط به ترجمه و دریافت تأییدات، مبالغی کمتر از ۱۰ یا ۱۵ میلیون تومان در سال ۱۴۰۴ برآورد می‌شود.
۳. هزینه اپلیکیشن دانشگاه
معمولا همه دانشگاه‌های استرالیایی برای بررسی درخواست متقاضیان خارجی، هزینه‌ای را تحت عنوان Application Fee از دانشجویان خارجی دریافت می‌کنند. این هزینه‌ها به صورت غیرقابل بازگشت است و هر دانشگاه به صورت مجزا مسئول تعیین میزان Application Fee است. به طور متوسط، اگر فرض کنیم که هر دانشجو برای ۵ دانشگاه شانس خود را برای پذیرش در دانشگاه‌های استرالیا امتحان می‌کند، هزینه‌ای بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ دلار را به عنوان هزینه اپلیکیشن به این دانشگاه‌ها پرداخت خواهد کرد.
۴. هزینه دیپوزیت دانشگاه
پس از آنکه متقاضیان موفق به دریافت پذیرش از یکی از دانشگاه‌های کشور استرالیا شدند، نوبت به پرداخت هزینه دیپوزیت یا همان پیش‌پرداخت به دانشگاه می‌رسد. میزان دیپوزیت تعیین‌شده توسط دانشگاه‌های مختلف متفاوت است. برخی از دانشگاه‌ها بخش کوچکی از مبلغ شهریه را پیش از صدور ویزا دریافت می‌کنند و برخی دیگر، تمام شهریه یک سال را دریافت می‌کنند.
۵. هزینه درخواست ویزا
پس از دریافت نامه پذیرش نهایی، متقاضیان باید اقدامات لازم برای دریافت ویزای تحصیلی استرالیا را انجام دهند. میزان هزینه اپلیکیشن سفارت استرالیا برای ویزاهای دانشجویی، یعنی Subclass 500، حدودا ۷۱۰ دلار در سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ تعیین شده است. این هزینه نیز غیرقابل بازگشت، حتی در صورت عدم دریافت ویزا، است. علاوه بر آن، متقاضیان در این مرحله ملزم هستند تا هزینه مربوط به بیمه درمانی خود را نیز پرداخت کنند.
۶. هزینه پرواز
از آنجا که معمولا هزینه پرواز به استرالیا بیشتر از هزینه پرواز به کشورهای اروپایی است، مبلغی بین ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ دلار را می‌توان تخمین منطقی از هزینه تهیه بلیط هواپیما برای سفر به این کشور دانست. البته این مبلغ برای متقاضیان متأهل به طور قابل توجهی بیشتر خواهد بود.
۷. هزینه‌های پس از سفر
پس از دریافت ویزا و عزیمت به کشور استرالیا، هزینه‌های مربوط به زندگی در این کشور که در بخش‌های قبل به آن پرداختیم و همچنین هزینه شهریه دانشگاه که متقاضی بخشی از آن را پیش از ورود به این کشور پرداخت کرده است، مجموع هزینه‌هایی خواهند بود که به متقاضیان تحمیل می‌شوند.
راهکارهایی برای کاهش هزینه زندگی دانشجویی در استرالیا
با توجه به اینکه مسائل اقتصادی و بحران‌های مربوط به کاهش ارزش ریال در مقابل دلار استرالیا در چند سال گذشته، برای بسیاری از دانشجویان ایرانی چالش‌های زیادی را ایجاد کرده است، همواره راهکارهایی برای کاهش هزینه تحصیل در استرالیا توسط ایرانیان در این کشور به کار بسته می‌شوند که می‌توانند تاثیر بسزایی در کاهش شهریه یا زندگی دانشجویی در این کشور داشته باشند. در این بخش سعی می‌کنیم کارآمدترین روش‌هایی که در چند سال گذشته توسط متقاضیان موسسه آریانا پارس مورد استفاده قرار گرفته‌اند را معرفی کنیم.
۱. استفاده از بورسیه‌ها
معمولا همه دانشگاه‌های استرالیایی، بورسیه‌های متنوعی را برای تسهیل فرآیند تحصیل دانشجویان خارجی در این دانشگاه‌ها فراهم می‌کنند. برخی به علت سوابق علمی‌پژوهشی دانشجویان، به این افراد کمک‌هزینه می‌دهند و برخی دیگر به علت سیاست‌های بشردوستانه، به شهروندان برخی کشورها مثل ایران، امکان کاهش شهریه و دریافت بورسیه را اعطا می‌کنند. بنابراین، توصیه می‌کنیم در فرآیند مکاتبه با دانشگاه، آگاهی کاملی نسبت به همه بورسیه‌های تحصیلی که می‌توانند به شما در کاهش هزینه تحصیل در استرالیا کمک کنند، به دست آورید.
۲. کار دانشجویی
با توجه به اینکه قوانین مهاجرتی کشور استرالیا به دانشجویان بین‌المللی اجازه می‌دهد تا بین ۲۰ تا ۲۴ ساعت در هفته به صورت مجاز فعالیت داشته باشند، درآمد حاصل از محل کار دانشجویی، نقش کلیدی در کاهش هزینه‌های تحصیل در استرالیا ایفا می‌کند. این درآمد برای برخی از مشاغل که نیازمند مهارت خاصی هستند، نیز به مراتب بیشتر از مشاغل عمومی است. پس توصیه می‌کنیم پس از انتخاب شهر مورد نظر خود، تحقیقات جامعی در خصوص مشاغل دانشجویی پرطرفدار در شهر محل سکونت خود به دست آورید تا هم زمینه‌ساز کاهش هزینه‌ها در استرالیا شوید و هم بتوانید در بلندمدت از این مشاغل برای تأمین هزینه‌های زندگی خود استفاده کنید.
۳. زندگی در مناطق کم‌جمعیت
بسیاری از دانشجویان ایرانی تصمیم می‌گیرند به جای زندگی در مراکز پرهزینه شهرهایی مثل سیدنی و ملبورن، در حومه این شهرها اقامت کنند و با استفاده از سیستم حمل‌ونقل عمومی که برای دانشجویان بسیار کم‌هزینه است، برای کار یا تحصیل به مراکز شهری مراجعه کنند. این کار می‌تواند بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ دلار در هفته برای کاهش هزینه‌های تحصیل و زندگی در استرالیا کمک کند. اگرچه باید اطمینان داشته باشید که سیستم حمل‌ونقل عمومی در منطقه‌ای که برای سکونت انتخاب می‌کنید، شرایط قابل قبولی داشته باشد.
۴. خرید از مراکز ارزان‌قیمت
بسیاری از فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ در کشور استرالیا، با ارائه تخفیفات هفتگی یا ماهانه به دانشجویان، شرایط خرید ارزان‌قیمت مایحتاج زندگی را به این افراد می‌دهند. بهتر است به جای تهیه مواد غذایی، کتب درسی و حتی لباس در زمان نیاز، برای خرید برنامه‌ریزی‌شده این اقلام از فروشگاه‌ها با هزینه کمتر برنامه‌ریزی داشته باشید تا بتوانید از تخفیف‌هایی که احتمالا شامل حال شما می‌شوند، استفاده کنید.
نتیجه‌گیری
اگرچه هزینه تحصیل در استرالیا و همین‌طور زندگی دانشجویی در این کشور ممکن است به سالانه بین ۴۰۰۰۰ تا ۵۰۰۰۰ دلار استرالیا برسد، ولی با انجام برخی از اقدامات، دانشجویان ایرانی قادر هستند این هزینه‌ها را به طور قابل توجهی کاهش دهند. همچنین استفاده از بورسیه‌های تحصیلی، به‌خصوص در مقاطع تحصیلات تکمیلی، به طور قابل توجهی در کاهش هزینه‌های شهریه دانشگاه در استرالیا موثر است. در این مقاله سعی کردیم با بررسی جوانب مربوط به هزینه‌های تحصیل در استرالیا، به راهکارهایی برای کاهش آن بپردازیم.
