شاید هزینه‌های تحصیل در انگلستان در نگاه بسیاری از متقاضیان ایرانی آنقدر بالا باشد که اساسا این کشور از دایره انتخاب به عنوان مقصد مهاجرت تحصیلی برایشان خارج شود، ولی قصد داریم در این مقاله با ارائه اطلاعات دقیقی از منابع معتبر جهانی، دید عمیق‌تری در رابطه با هزینه تحصیل در انگلستان ارائه کنیم. اگرچه شما می‌توانید با پرسشی از هوش مصنوعی یا سایر ابزارها تا حدی نسبت به میزان هزینه‌های تحصیل و زندگی در انگلستان آگاهی یابید، ولی سعی می‌کنیم در این مقاله به شکلی کاملا کاربردی و بر اساس شرایط متقاضیان ایرانی به بررسی این هزینه‌ها بپردازیم.
۱
شهریه دانشگاه‌های انگلستان
تقریبا هیچ دانشگاهی در انگلستان تحصیلات را به شکل رایگان برای دانشجویان خارجی برگزار نمی‌کند و تنها روش برای تحصیل رایگان در انگلستان برای دانشجویان بین‌المللی، اخذ بورسیه به شکل‌های مختلف است. با این حال، میزان شهریه دریافت‌شده توسط این مراکز ممکن است به چندین عامل وابسته باشد. اولین پارامتر که در تعیین میزان شهریه دانشگاه‌های انگلستان برای دانشجویان بین‌المللی در سال ۲۰۲۶ موثر است، مسئله مقطع تحصیلی متقاضیان است. میزان شهریه در مقاطع تحصیلی مختلف تفاوت‌های چشمگیری با یکدیگر دارند. مثلا میزان متوسط شهریه برای مقطع کارشناسی حدودا ۱۲۰۰۰ پوند، برای مقطع کارشناسی ارشد حدودا ۱۶۰۰۰ پوند و برای مقطع دکتری بین ۱۷۰۰۰ تا ۱۸۰۰۰ پوند برآورد می‌شود. اگرچه سایر عوامل نیز می‌توانند در تعیین میزان شهریه در دانشگاه‌های انگلستان موثر باشند. این عوامل عبارتند از:
شهر
طبیعتا دانشگاه‌های شهرهای بزرگ‌تر مثل لندن، شهریه بیشتری به نسبت شهرهای کوچک‌تر دریافت می‌کنند. متوسط شهریه در شهر لندن به طور میانگین حدودا ۱۵ تا ۲۰ درصد گران‌تر از شهریه در دانشگاه‌های سایر شهرهای این کشور است. به طور کلی، دانشگاه‌های منطقه اسکاتلند و ولز، دانشگاه‌های ارزان‌تری برای دانشجویان بین‌المللی محسوب می‌شوند.
رشته تحصیلی
هزینه تحصیل در برخی از رشته‌های تحصیلی به طور کلی بسیار بیشتر از سایر رشته‌هاست. مثلا تحصیل در رشته‌های علوم پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی به طور متوسط ۲۰ تا ۳۰ درصد بیشتر از رشته‌های علوم نظری و علوم مهندسی است. از طرفی، عنوان یک رشته نیز به شدت بر روی میزان شهریه دانشگاه‌های انگلستان برای دانشجویان خارجی موثر است. مثلا شاید رشته مدیریت با رشته MBA تفاوت‌های کمی در واحدهای ارائه‌شده به دانشجویان خارجی داشته باشد، ولی همین عنوان MBA بر روی دوره تحصیلی باعث می‌شود تا متوسط شهریه در این رشته برای دانشجویان بین‌المللی ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ پوند نسبت به رشته‌های مدیریتی گران‌تر باشد.
رتبه دانشگاه
در انگلستان، معمولا دانشجویان برای تحصیل در دانشگاه‌های ممتاز، به خصوص دانشگاه‌های گروه Russell، مجبور هستند تا هزینه بیشتری برای تحصیل پرداخت کنند. متوسط شهریه در دانشگاه‌های گروه Russell بیشتر از ۲۰۰۰۰ پوند در سال است، در صورتی که دانشجویان خارجی می‌توانند رشته‌های مشابه را در سایر دانشگاه‌های کشور انگلستان با هزینه‌ای بین ۱۶۰۰۰ تا ۱۸۰۰۰ پوند سپری کنند.
۲
هزینه تحصیل در مقاطع مختلف
با توجه به عوامل گفته‌شده در بخش قبل در خصوص تعیین شهریه دانشگاه‌های انگلستان برای دانشجویان خارجی، سعی می‌کنیم در این بخش شهریه تحصیلی در مقاطع تحصیلی مختلف را بر اساس مقطع متقاضیان مورد بررسی قرار دهیم.
مقطع کارشناسی
به غیر از رشته‌های مربوط به علوم پزشکی و دندانپزشکی، معمولا متوسط شهریه برای تحصیل در دوره کارشناسی حدودا ۱۲۰۰۰ تا ۱۳۰۰۰ پوند تخمین زده می‌شود. دانشجویان بین‌المللی می‌توانند از برخی از بورسیه‌های دانشگاه‌های مختلف برای کاهش هزینه‌های مربوط به شهریه دانشگاهی در انگلستان استفاده کنند. معمولا هزینه تحصیل در رشته‌های علوم نظری و مهندسی پایین‌تر از شاخه علوم پزشکی است. این یعنی ممکن است دانشجویان خارجی دوره‌های تحصیلی با کمتر از ۱۰۰۰۰ پوند نیز در انگلستان برای تحصیل در مقطع کارشناسی در این رشته‌ها پیدا کنند.
مقطع کارشناسی ارشد
اگرچه برخی از دانشگاه‌ها در انگلستان ممکن است شهریه‌های بسیار پایین، یعنی در حد ۵۰۰۰ یا ۶۰۰۰ پوند را به طور مصوب از دانشجویان دریافت کنند، ولی متوسط شهریه برای دانشجویان مختلف در مقطع کارشناسی ارشد بین ۱۲۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰ پوند برآورد می‌شود. تعداد بورسیه‌هایی که دانشجویان دوره کارشناسی ارشد می‌توانند واجد شرایط دریافت آن باشند، به مراتب بیشتر از دوره کارشناسی است. اگرچه طیف وسیعی از این بورسیه‌ها عملا به عنوان انگیزه‌های جذب دانشجو برای یک دانشگاه به شمار می‌آیند و ارتباطی با صلاحیت‌ها و ویژگی‌های متقاضیان به صورت مجزا ندارند. با توجه به اینکه دوره‌های کارشناسی ارشد در کشور انگلستان غالبا به صورت دوره‌های یک‌ساله صورت می‌پذیرند، دانشجویان در صورت شرکت در دوره‌های طولانی‌تر، ملزم به پرداخت شهریه بالاتری هستند. گفتنی است نحوه ارائه شدن دوره توسط دانشگاه، یعنی Part-time یا Full-time بودن دوره و این ویژگی که دوره شامل دوره کارآموزی است یا خیر، می‌توانند شهریه تحصیل در دوره‌های کارشناسی ارشد انگلستان را افزایش یا کاهش دهند.
مقطع دکتری
متوسط شهریه تحصیل در انگلستان در دوره دکتری بین ۱۵۰۰۰ تا ۱۸۰۰۰ پوند برآورد می‌شود. اگرچه بسیاری از دانشجویان مقطع دکتری قادر هستند تا با استفاده از بورسیه‌های تحصیلی یا امکاناتی نظیر تدریس‌یار بودن، هزینه‌های تحصیل خود را تا حد زیادی کاهش دهند. گفتنی است ممکن است میزان شهریه برای تحصیل در مقطع دکتری در دانشگاه‌های ممتاز کشور انگلستان به سالانه ۳۰۰۰۰ پوند هم برسد، ولی از آنجا که تعداد بورسیه‌ها در این مقطع قابل توجه است، ممکن است در نهایت دانشجویان شهریه‌ای بیشتر از سالی ۱۰۰۰۰ یا ۱۵۰۰۰ پوند به دانشگاه پرداخت نکنند.
۳
هزینه زندگی دانشجویی در انگلستان
به غیر از شهریه دانشگاه که معمولا باعث نگرانی دانشجویان خارجی برای انتخاب انگلستان به عنوان مقصد مهاجرتی می‌شود، میزان هزینه زندگی دانشجویی در شهرهای مختلف انگلستان نیز یکی از نگرانی‌های علاقه‌مندان به تحصیل در این کشور است. به طور کلی، اداره مهاجرت کشور انگلستان تفاوت معناداری بین هزینه تحصیل در لندن و خارج از لندن را برای دانشجویان خارجی قائل است. بر اساس اطلاعات مندرج در وب‌سایت اداره مهاجرت کشور انگلستان، هزینه زندگی دانشجویی در شهر لندن بیشتر از ماهیانه ۱۳۰۰ پوند برآورد شده است، در صورتی که این هزینه در سایر شهرهای انگلستان نهایتا ۱۲۰۰ پوند برآورد شده است. اگرچه دانشجویان مشغول به تحصیل در انگلستان قادر هستند تا با کار دانشجویی در حین تحصیل، میزان هزینه زندگی دانشجویی در انگلستان را به طور چشمگیری کاهش دهند. با توجه به اینکه مشاغل دانشجویی، مشاغل کاملا پذیرفته‌شده در فرهنگ این کشور هستند، معمولا متقاضیان چالشی برای یافتن یک شغل مناسب ندارند. میزان درآمد دانشجویان برای هر ساعت کار دانشجویی در کشور انگلستان بین ۱۰ تا ۱۲ پوند است، بنابراین دانشجویان خارجی می‌توانند ماهانه بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ پوند درآمد از محل این نوع کارها به دست آورند. با این حال، سعی می‌کنیم در ادامه هزینه زندگی دانشجویی در انگلستان را به شکلی تفکیک‌شده‌تر مورد بررسی قرار دهیم.
مسکن
مسکن مهم‌ترین و بزرگ‌ترین هزینه در سبد هزینه‌های دانشجویان خارجی در حین تحصیل در انگلستان است. اگرچه میزان هزینه مسکن ممکن است بر اساس فاکتورهایی نظیر نوع اقامتگاه (یعنی خوابگاه یا خانه شخصی)، محل خوابگاه، امکانات خصوصی یا اشتراکی بودن و متراژ متفاوت باشد، معمولا هزینه مسکن برای دانشجویان خارجی که قصد دارند به شکل اقتصادی در انگلستان زندگی کنند، بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ پوند در ماه برآورد می‌شود. این هزینه با احتساب استفاده از خوابگاه برای دانشجویان تعیین شده است. بدیهی است که دانشجویان در صورت تمایل برای استفاده از اقامتگاه‌های خصوصی یا آپارتمان، احتمالا هزینه بیشتری به دانشگاه یا صاحب‌خانه در انگلستان پرداخت می‌کنند.
هزینه غذا
میزان هزینه غذا در حین زندگی دانشجویی در انگلستان به طور مستقیم تابع سه فاکتور اصلی است. اولین عامل در تعیین میزان هزینه غذا در انگلستان، مسئله نوع تهیه آن است. بدیهی است دانشجویانی که قصد دارند غذای خود را با استفاده از رستوران‌ها یا مراکز تهیه غذای آماده فراهم کنند، ملزم به پرداخت هزینه بیشتری به نسبت افرادی هستند که شخصا قصد تهیه غذا دارند. دومین عامل در تعیین میزان هزینه خورد و خوراک در زندگی دانشجویی در انگلستان، مسئله سبک غذایی افراد است. مثلا افرادی که عادت به سه وعده غذایی در روز دارند، احتمالا هزینه خورد و خوراک بیشتری به نسبت دانشجویان سایر کشورهای جهان که فقط دو وعده غذایی در روز دارند، خواهند داشت. و اما فاکتور سوم در تعیین هزینه غذا در حین تحصیل در انگلستان، مسئله تعداد اعضای خانواده متقاضیان است. هزینه خورد و خوراک برای متقاضیان متاهل به طور چشمگیری بیشتر از متقاضیان مجرد است. بنابراین در تخمین هزینه‌های زندگی در انگلستان برای خانواده‌های متاهل، یکی از مهم‌ترین هزینه‌های تحصیل در انگلستان، هزینه خورد و خوراک محسوب می‌شود.
هزینه حمل و نقل
بیشتر دانشجویان خارجی با دریافت کارت دانشجویی قادر هستند تا از سرویس‌های حمل و نقل عمومی مثل مترو و اتوبوس به صورت رایگان یا بسیار کم‌هزینه استفاده کنند. بنابراین تعجب نکنید اگر میزان هزینه مربوط به حمل و نقل دانشجویان در انگلستان در ماه، عددی کمتر از ۱۰۰ پوند باشد. اگرچه متقاضیان می‌توانند با در نظر گرفتن مسافت بین دانشگاه و محل اقامت، هزینه‌های مربوط به حمل و نقل را تا حد زیادی کاهش دهند.
هزینه بیمه درمانی
انگلستان نیز مثل سایر کشورهای جهان، در صورت پرداخت مبلغ مشخصی به عنوان هزینه بیمه، به متقاضیان اجازه می‌دهد از خدمات پزشکی به صورت رایگان یا بسیار کم‌هزینه استفاده کنند. این هزینه به صورت پیش‌پرداخت و در زمان اقدام برای ویزای تحصیلی انگلستان از متقاضیان دریافت می‌شود. متوسط هزینه بیمه برای استفاده از خدمات درمانی در انگلستان بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ پوند در سال برآورد می‌شود. طبیعی است متقاضیان متاهل ملزم به پرداخت این مبلغ برای همه اعضای خانواده خود هستند، بنابراین مدیریت کردن هزینه‌ها برای افراد متاهل اهمیت بیشتری به نسبت متقاضیان مجرد دارد.
۴
بورسیه‌ها و کمک هزینه‌های تحصیلی در انگلستان
حالا که با هزینه‌های تحصیل در انگلستان آشنا شده‌ایم، می‌بایست بدانیم که چه نوع بورسیه‌های تحصیلی به دانشجویان ایرانی امکان کاهش شهریه برای تحصیل در دانشگاه‌های انگلستان را می‌دهد. معمولا بورسیه‌های تحصیلی در این کشور به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند. دسته اول، بورسیه‌هایی هستند که نیازی به احراز شرایط ویژه تحصیلی ندارند. این بورسیه‌ها معمولا بورسیه‌هایی هستند که به واسطه کشور محل تولد متقاضیان خارجی به این افراد ارائه می‌شوند. معروف‌ترین بورسیه برای کشور انگلستان، بورسیه‌ای با نام Chevening است که علاوه بر متقاضیان ایرانی، باعث می‌شود تا دانشجویان چند کشور دیگر نیز بتوانند هزینه‌های تحصیل در انگلستان را برای خود کاهش دهند. میزان این بورسیه‌ها به صورت سالانه و توسط سازمان‌های ارائه‌دهنده آن‌ها مشخص می‌شود. دسته دوم بورسیه‌ها که معمولا توسط هر دانشگاه به صورت مستقل ارائه می‌شوند، بورسیه‌هایی هستند که عمدتا به دلیل استحقاق دانشجویان از لحاظ علمی به این افراد داده می‌شود. این بورسیه‌ها می‌توانند معدل را به عنوان معیار استحقاق در نظر گیرند و یا به دانشجویانی داده شوند که موفق شدند در سریع‌ترین حالت ممکن نسبت به پذیرش اقدام کنند. میزان این بورسیه‌ها بر اساس سیاست‌های هر دانشگاه به صورت مستقل تعیین می‌شود.
۵
راه‌های کاهش هزینه تحصیل در انگلستان
حالا که با همه هزینه‌های تحصیل در انگلستان آشنا شده‌ایم، نوبت به ارائه راهکارهایی می‌رسد تا بتوانیم با استفاده از آن، میزان هزینه تحصیل در دانشگاه‌های انگلستان را کاهش دهیم. سعی می‌کنیم در این بخش پیشنهاداتی کاملا کاربردی، بر اساس تجارب دانشجویان ایرانی در چند سال گذشته ارائه کنیم.
پیدا کردن کار دانشجویی مناسب
یکی از اولین و مهم‌ترین گام‌هایی که دانشجویان خارجی برای کاهش هزینه‌های تحصیل در انگلستان ملزم به برداشتن آن هستند، پیدا کردن یک کار دانشجویی مناسب در اسرع وقت است. با توجه به اینکه نوع کار دانشجویی، دانشجویان می‌توانند باعث بهبود شرایط پرداخت این افراد شود، توصیه می‌کنیم پیش از عزیمت به انگلستان، در رابطه با بهترین و پردرآمدترین شغل‌های دانشجویی در کشور انگلستان و در شهر مورد نظر خود، تحقیقات جامعی انجام دهید. مثلا اگر قرار است به شهری مثل لندن بروید و به حوزه خدمات علاقه‌مند هستید، مشاغلی نظیر باریستایی می‌توانند میزان درآمد بیشتری به نسبت سایر مشاغل برای شما ایجاد کنند. سعی کنید فهرستی از پردرآمدترین مشاغل در شهر مورد نظر خود تهیه کنید و از میان آن‌ها، شغلی را که پتانسیل درآمدی بیشتری برای شما، با توجه به علاقه و تخصص خود دارد، انتخاب کرده و مهارت‌های لازم برای انجام شغل را پیش از سفر به انگلستان به دست آورید.
استفاده تمام و کمال از بورسیه‌ها
معمولا همه دانشگاه‌های انگلستان یک یا چند بورسیه برای دانشجویان مختلف برای کاهش هزینه پیشنهاد می‌دهند. بورسیه‌هایی که ممکن است نیازمند جستجو در وب‌سایت دانشگاه باشند. پس پیش از پرداخت شهریه کامل به دانشگاه، سعی کنید با مراجعه به قسمت بورسیه در دانشگاه مورد نظر خود، برای تمامی بورسیه‌های ممکن درخواست دهید. این بورسیه‌ها می‌توانند در کاهش هزینه‌های شهریه دانشگاه‌های انگلستان از ۱۰۰۰ تا چند هزار پوند به شما کمک کنند. از طرفی، اگر واقعا دانشگاه مقصد خود را انتخاب کرده‌اید، با پرداخت زودهنگام شهریه خود به دانشگاه، می‌توانید از بورسیه‌ای به عنوان Early Bird Scholarship استفاده کنید. این بورسیه به دانشجویانی ارائه می‌شود که پذیرش خود را در زمانی زودتر از سایر متقاضیان قطعی و نهایی می‌کنند.
محل خوابگاه
یکی از مهم‌ترین کارهایی که معمولا دانشجویان خارجی برای کاهش هزینه تحصیل در انگلستان می‌بایست انجام دهند، انتخاب محل خوابگاه خود در نزدیکی دانشگاه‌هاست، به طوری که سعی کنند از صرف زمان زیاد برای رسیدن به محل دانشگاه و همچنین پرداخت هزینه برای حمل و نقل جلوگیری کنند. این مسئله به دانشجویان کمک می‌کند تا زمان رفت و آمد به دانشگاه را صرف انجام کارهای دانشجویی یا حتی مطالعه دروس کنند.
حق کار همسر
یکی از بزرگ‌ترین مزایایی که دانشجویان متاهل از آن بهره‌مند هستند، استفاده از حق کار همسر است. به متقاضیان متاهل توصیه می‌کنیم حتما با بررسی شرایط کار همسر و انتخاب یک شغل مناسب، پیش از ورود به کشور انگلستان، از حق کار همراه به صورت Full-time به عنوان ابزاری نه تنها برای کاهش، بلکه برای از بین بردن همه هزینه‌های زندگی در انگلستان استفاده کنند. یک فرد در انگلستان با کار تمام‌وقت می‌تواند به سادگی هزینه‌های زندگی خود و خانواده خود را تامین کند.
زبان و شبکه‌سازی
یکی از مهم‌ترین فاکتورها برای به دست آوردن یک شغل مناسب دانشجویی در انگلستان برای کاهش هزینه‌های زندگی در انگلستان، ایجاد شبکه‌سازی قوی با کارفرماهای مختلف در حوزه تخصص‌تان است. سعی کنید پیش از ورود به انگلستان، کارفرمایان احتمالی خود را بشناسید و پیش از ورود، از طریق LinkedIn با این مراکز مرتبط شوید. علاوه بر آن، یادگیری زبان انگلیسی صرفا به ارائه نمره قابل قبول دانشگاه محدود نمی‌شود، بنابراین سعی کنید حتی‌الامکان تا جایی که می‌توانید، مهارت‌های گفتاری و شنیداری خود در زبان انگلیسی را تقویت کنید. طبیعتا متقاضیانی با سطح زبان بالاتر، از شانس بیشتری برای پیدا کردن کارهای دانشجویی مناسب‌تر بهره‌مند هستند.
