پرش به محتوا 
همه چیز درباره تحصیل در آلمان
اگر شما هم جزو علاقه‌مندان به تحصیل در خارج از کشور هستید و می‌خواهید یک تجربۀ متفاوت آموزشی داشته باشید، کشور آلمان یکی از بهترین گزینه‌هاست. این کشور با داشتن دانشگاه‌های سطح بالا و برنامه‌های آموزشی متنوع فرصت خوبی را فراهم کرده است تا دانشجویان سراسر جهان از موقعیت‌های تحصیلی آن بهره‌مند شوند و به‌همین‌دلیل درحال‌حاضر بیش از 400 هزار دانشجوی بین‌المللی در دانشگاه‌های مختلف آن مشغول به تحصیل‌اند. نکتۀ حائز اهمیت این است که تحصیل در آلمان نیز مثل سایر مهاجرت‌های تحصیلی شرایط و بایدها و نبایدهایی دارد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
شرایط تحصیل در آلمان چیست؟
آلمان با داشتن تعداد زیادی از معتبرترین و باکیفیت‌ترین مراکز دانشگاهی جهان و ارائۀ بورسیه‌ها و امکانات آموزشی متنوع همواره یکی از محبوب‌ترین مقاصد مهاجرت تحصیلی برای دانشجویان کشورهای مختلف به‌خصوص ایران بوده است. مزایایی مثل امکان تحصیل به زبان انگلیسی علاوه‌بر آلمانی، تحصیلات رایگان، امکان انجام کار پاره‌وقت برای دانشجویان، اعتبار بسیار زیاد مدرک دانشگاه‌های آلمان در سراسر دنیا، فرصت‌های شغلی خوب بعد از فارغ‌التحصیلی و امکان زندگی در یک کشور عالی و باثبات و خوش‌آب‌وهوا را می‌توان دلایل این محبوبیت دانست. افرادی که مهاجرت تحصیلی را برای رفتن به این کشور انتخاب می‌کنند باید واحد شرایط زیر باشند:
- داشتن پاسپورت معتبر و دریافت ویزا؛
- اثبات تمکن مالی برای حضور در آلمان و پرداخت هزینه‌های موردنیاز؛
- ارائۀ مدارک بیومتریک؛
- داشتن مدارک مورد نیاز برای ثبت‌نام در هر مقطع تحصیلی؛
- داشتن مدرک زبان آلمانی و انگلیسی؛
- داشتن رزومۀ بسیار قوی برای مقطع دکتری.
برای دانشجویان ایرانی ارائۀ مدارکی مثل مدرک اقامت و سابقۀ کیفری و داشتن گواهی سلامت و چک پزشکی برای دریافت ویزای تحصیل در آلمان ضروری نیست.
مدارک موردنیاز برای ثبت‌نام در دانشگاه‌های آلمان چیست؟
مدارک موردنیاز برای ثبت‌نام در هر آموزشگاه و دانشگاهی می‌تواند بسته به رشته و مقطع و مرکز متفاوت باشد؛ اما رایج‌ترین مدارکی که برای ثبت‌نام نیاز است عبارت‌اند از:
- فرم درخواست تکمیل‌شده: این فرم می‌تواند آنلاین یا یک فرم کاغذی باشد.
- کپی از مدرک تحصیلی: این مدرک می‌تواند به‌همراه ریزنمرات و گواهی فارغ‌التحصیلی و… باشد.
- مدرک زبان: مدرک زبان می‌تواند آلمانی (TestDaF یا DSH) یا انگلیسی (آیلتس یا تافل) باشد و این به موسسۀ مورد نظر شما بستگی دارد که کدام یک مورد تاییدشان است.
- رزومۀ کاری: این مدرک شامل اطلاعاتی از تحصیلات، دستاوردها، تجربیات کاری و مهارت‌ها و… شماست که هرچه قوی‌تر باشد، بهتر است.
- انگیزه‌نامه: این نامه شامل اهداف و انگیزه‌های شماست که نشان می‌دهد کاندیدای مناسبی هستید یا خیر.
- توصیه‌نامه: این نامه‌ها معمولاً از طرف اساتید و کارفرمایان نوشته می‌شود که در آن توانایی‌های علمی و حرفه‌ای شما را تایید می‌کنند.
- پاسپورت یا کارت شناسایی معتبر: این مدرک برای اثبات هویت و تابعیت شما ضروری است و بدون آن ثبت‌نام ممکن نیست.
علاوه‌براین مدارک برخی دانشگاه‌ها ممکن است مدارک دیگری مثل نمونه کار یا گواهی پزشکی نیز بخواهند که این به موسسه و رشتۀ شما بستگی دارد و به‌همین‌دلیل باید پیش‌از ثبت‌نام، شرایط و ضوابط موسسات را به‌خوبی بررسی کنید یا از کارشناسان آریاناویزا مشاوره بگیرید تا در فرایند ثبت‌نام و حضورتان در آلمان به مشکل نخورید.
مزایای تحصیل در آلمان برای دانشجویان بین‌المللی چیست؟
یکی از دلایل محبوبیت تحصیل در آلمان، مزایای بسیار و شرایط تحصیلی خوب این کشور برای دانشجویان بین‌المللی است که در ادامه به 3 مورد از مهم‌ترین مزایای آن، خواهیم پرداخت:
1. آموزش رایگان برای دانشجویان بین المللی
یکی از بهترین مزایای تحصیل در آلمان این است که بیشتر مراکز آموزشی دولتی آن برای همۀ دانشجویان حتی دانشجویان خارجی رایگان است و از این نظر فرقی بین محصلان داخلی و بین‌المللی نیست. البته تحصیل رایگان در این کشور دارای شرایط خاصی است و با محدودیت‌هایی مثل کم‌بودن تعداد دانشگاه‌ها و لزوم تسلط کامل بر زبان آلمانی همراه است؛ بااین‌حال، فرصتی است که در اختیار همه قرار می‌گیرد و دانشجویان می‌توانند با اثبات توانایی‌هایشان از آن برخوردار شوند.
2. تنوع برنامه‌های درسی برای رشته‌های مختلف
دیگر مزیت قابل توجه تحصیل در آلمان، تنوع برنامه‌های درسی است که در رشته‌های مختلف ارائه می‌شود. در این کشور برای هر رشته برنامه‌ای خاص و هم‌سو با اهداف آن رشته در نظر گرفته شده است تا درنهایت دانشجویانی با سواد و متخصص از آن فارغ‌التحصیل شوند و بتوانند در عنوان‌های شغلی مختلف، افرادی شایسته و مفید باشند.
3. شرایط خوب تحصیلی برای دانشجویان رشته‌های فنی و مهندسی، هنر و علوم انسانی
دانشگاه‌های آلمان در حوزۀ مهندسی و فناوری از دانشگاه‌های برتر جهان محسوب می‌شوند که کارنامۀ درخشانشان همواره گواه این نکته است. علت این مسئله را می‌توان شرایط ویژۀ کشور آلمان در این خصوص دانست که پایگاه‌های صنعتی و فناوری پیشرفته‌ای دارد و این مراکز، مشارکت و پیوندی عمیق با دانشگاه‌ها دارند و همواره برنامه‌های مطالعاتی نوآورانه و پُرباری را دنبال می‌کنند که برای علاقه‌مندان در این حوزه فرصتی عالی به حساب می‌آید.
علاوه‌بر حوزۀ مهندسی و فناوری، دانشگاه‌های آلمان در حوزه‌هایی مانند فلسفه، ادبیات و تاریخ نیز سرآمد و قوی هستند. کانت، هگل، نیچه و هایدگر تنها برخی از نام‌های آشنای آلمانی هستند که تحول عظیمی در حوزۀ مطالعاتی خود رقم زده‌اند و نامشان را در تاریخ جهان ثبت کرده‌اند.
بهترین دانشگاه‌های آلمان برای تحصیل در این کشور کدام‌اند؟
همان‌طور که اشاره شد، بیشتر دانشگاه‌های آلمان از شرایط بسیار خوبی برخوردارند و کیفیت برنامه‌های آموزشی در آن‌ها بسیار بالاست. در چنین شرایطی متقاضیان تحصیل در آلمان برای انتخاب یک دانشگاه خوب با توجه به شرایطشان، گزینه‌های زیادی پیشِ رو دارند. باوجوداین، برخی از دانشگاه‌های آلمان از کیفیت بیشتری برخوردارند که در ادامه به معرفی چند مورد از معروف‌ترینِ آن‌ها خواهیم پرداخت:
دانشگاه فنی مونیخ (TUM)
این دانشگاه همان‌طور که از نامش پیداست در حوزۀ فنی و مهندسی فعالیت می‌کند و جزو یکی از برترین دانشگاه‌های آلمان و اروپا است. تمرکز دانشگاه فنی مونیخ بر تحقیقات بین رشته‌ای و همکاری‌های بین المللی است و همین مسئله فضایی پویا و پیشرو به آن بخشیده است.
دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ (LMU)
از دیگر دانشگاه‌های مطرح این کشور، دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان است که در قلب مونیخ واقع شده است و جزو قدیمی‌ترین مراکز دانشگاهی آلمان به حساب می‌آید. این دانشگاه به تحقیقات گسترده‌اش در حوزه‌های علوم انسانی، علوم اجتماعی و علوم طبیعی، مشهور است و برای علاقه‌مندان به تحقیق و پژوهش در این حوزه‌ها، مرکزی بسیار مناسب محسوب می‌شود.
دانشگاه هایدلبرگ
دانشگاه هایدلبرگ یکی دیگر از مراکز دانشگاهی برجستۀ آلمان است که در شهر هایدلبرگ قرار دارد و با تحقیقات کارآمد خود در زمینه‌های پزشکی، علوم طبیعی و علوم انسانی، در جهان صاحب نام و آوازه شده است.
دانشگاه هومبولت برلین
این دانشگاه که در سال 1810 تاسیس شده است، یکی دیگر از دانشگاه‌های مطرح آلمان است که در حوزه‌های علوم انسانی، علوم اجتماعی و علوم طبیعی فعالیت می‌کند و جایگاه مهمی میان مراکز تحقیقاتی این کشور دارد.
هزینۀ تحصیل در آلمان چقدر است؟
برآورد هزینۀ تحصیل در آلمان به دولتی‌بودن یا غیردولتی‌بودن دانشگاهی که در آن تحصیل می‌کنید و مقطع تحصیلی شما (کارشناسی- کارشناسی ارشد- دکتری) بستگی دارد. دانشگاه‌های دولتی آلمان به زبان آلمانی برای همۀ دانشجویان رایگان اند و دانشجویان بین‌المللی هزینه ایی جزیی بابت انجام امور اداری، سالانه پرداخت می نمایند.
هزینۀ مقطع کارشناسی ارشد با کارشناسی کمی متفاوت است و تنها درصورتی که شما مدرک لیسانس خود را از دانشگاه‌های آلمان گرفته باشید و بخواهید ارشد را در همان رشته ادامه بدهید، هزینه‌ها برایتان رایگان خواهد شد. مقطع دکتری نیز معمولا رایگان است. در این میان، ممکن است برخی استثناء هم وجود داشته باشد که به دانشگاه و رشتۀ تحصیلی بستگی دارد. همچنین گزینۀ دریافت شهریه یا درخواست معافیت‌های مالی نیز وجود دارد که دانشجویان می‌توانند از آن استفاده کنند. تنها مراکز آموزشی پرهزینه مراکز غیردولتی‌اند که هزینۀ تحصیل در آن‌ها سالانه به ده‌ها هزار یورو نیز می‌رسد.
سخن پایانی
آلمان به‌عنوان کشوری که امکانات قابل‌توجهی در زمینۀ آموزشی دارد و کیفیت دانشگاه‌های آن در عرصۀ جهانی زبانزد است، یکی از کشورهای محبوب میان مهاجران تحصیلی در سراسر جهان به شمار می‌رود. مزایایی مثل امکان تحصیلات رایگان و انجام کار پاره‌وقت و … مواردی هستند که باعث می‌شوند بیشتر دانشجویان مخصوصاً دانشجویان ایرانی خواهان تحصیل در آلمان باشند. مهاجرت تحصیلی به این کشور مثل سایر کشورها دارای شرایطی است که تنها درصورت برخورداری از آن می‌توان به آنجا رفت و از برنامه‌های آموزشی و امکانات متنوع آن بهره برد.
